Spoelwormen zijn ronde wormen, met een lengte van meestal tussen de 5 en 15 cm. Ze leven als volwassen spoelwormen in de dunne darm. De dunne darm is dat darmgedeelte dat begint na de maaguitgang. Spoelwormen komen voor bij de mens, hond, kat, varken en het paard.

Elk van deze diersoorten heeft zijn eigen spoelworm (spoelwormen zijn diersoortspecifiek). De volwassen spoelwormen leggen eitjes. Deze eitjes worden met de voedselbrij van de gastheer mee naar achter genomen en komen via de ontlasting in de buitenwereld. De eitjes van spoelwormen hebben een buitengewoon dikke schil, en kunnen daarom jarenlang besmettelijk blijven. Mens en dieren kunnen zich met deze eitjes besmetten doordat zij voedsel eten waaraan eitjes kleven (of vieze vingers).

Besmetting en cyclus spoelwormen

Zoals hierboven al beschreven, kan besmetting plaats vinden via de mond, maar bij honden en katten kan ook al besmetting plaats vinden van de jongen als ze nog in de baarmoeder zitten. Ook besmetting van de jongen via de moedermelk is mogelijk.

Het jonge wormpje dat in de maag van zijn nieuwe gastheer uitkomt, graaft zich een weg door de maagwand heen, maakt een trektocht door de lever, vaak ook door de melkklieren en de baarmoeder. Soms valt de worm in een van de organen in slaap en kan daar maanden tot jaren blijven liggen. Tegen de tijd dat hij volwassen wil worden graaft hij zich een weg naar de dunne darm waar zijn vruchtbare leven begint.

Schade spoelwormen

Uit bovenstaand verhaal mag duidelijk zijn dat de schade die de spoelwormen kunnen aanrichten zich niet uitsluitend beperkt tot het maagdarmkanaal. Ook andere orgaansystemen kunnen schade ondervinden. Levensbedreigende situaties kunnen  ontstaan wanneer een grote groep volwassen wormen de darm afsluit. Soms komt het voor dat een spoelworm in de galgang kruipt waardoor deze verstopt raakt.

Bestrijding spoelwormen

Een dier heeft op jonge leeftijd het meest kans om een spoelworminfectie op te lopen (in de baarmoeder of via de moedermelk)., Daarom is het verstandig jonge dieren goed te ontwormen. Bij het ontwormen worden echter alleen volwassen wormen gedood. De slapende stadia worden door wormmiddelen niet of onvoldoende bereikt. Deze zijn pas te bestrijden als ze hun trektocht af maken en als volwassen worm in de dunne darm zitten. Als we na een ontworming wormen in de ontlasting zien zitten, is het zeer waarschijnlijk dat er elders in het lichaam nog slapende spoelwormlarven aanwezig zijn. In dat geval herhalen we de wormenkuur na een maand totdat we geen dode wormen in de ontlasting meer zien.

Risico’s van de honden- en kattenspoelworm voor de mens

Als een spoelwormlarve van een hond of kat in een mensenmaag uitkomt, kunnen ze een trektocht door het lichaam gaan maken en hierbij diverse organen beschadigen. Komen er veel larven in de longen terecht dan zal de gastheer (mens) meer kans hebben op longproblemen (15 % van de COPD klachten bij de mens zou door spoelworminfecties veroorzaakt zijn). Een enkele keer komt een spoelwormlarve terecht in de hersenen en/of het oog, en kan daar ook blijvende schade aanrichten.

Het goed ontwormen van uw hond en of kat is niet alleen belangrijk voor de gezondheid van uw huisdieren, maar ook voor die van uzelf en uw kinderen.

Wij adviseren honden minimaal 1x per jaar te laten ontwormen met een lang-werkend middel en een half jaar de ontlasting te laten controleren op wormeieren. Katten die buiten komen adviseren wij om tweemaal per jaar met een lang-werkend middel te ontwormen. Voor katten die enkel binnen verblijven volstaat eenmaal per jaar.

Vragen?

Mocht u nog vragen hebben over spoelwormen, u kunt de dierenartsen bereiken tijdens het telefonisch spreekuur (maandag t/m zaterdag tussen 08.00 en 09.00) of maak een afspraak met een dierenarts op onze vestiging in Leiden of Voorschoten.