Een chronische ontsteking van het tandvlees en het mondslijmvlies, ofwel een gingivostomatitis, is een aandoening waarvan de oorzaak niet bekend is. Het wordt gekenmerkt door een chronische lokale of algemeen verspreide ontsteking van het tandvlees en het mondslijmvlies.

Omdat er bij katten met deze aandoening vaak een bepaalde soort ontstekingseiwitten in het bloed verhoogd is, werd er vroeger aan gedacht dat er een immunologische basis voor de aandoening was. Tot nu toe is daar geen overtuigend bewijs voor gevonden. Verder zijn er onderzoeken gedaan naar de betrokkenheid van bepaalde virussen (met name het calici- en herpesvirussen) en bepaalde bacteriën, maar het is niet gelukt om met deze verwekkers de aandoening op te wekken.  Een klein percentage van de katten met een chronische gingivostomatitis zijn positief getest op virus dat kattenleukemie (FeLV) veroorzaakt en/of voor het virus dat kattenaids veroorzaakt(FIV). Waarschijnlijk is er sprake van meerdere oorzaken, die gezamenlijk resulteren in het tot uiting komen van ziekteverschijnselen.

Klinische symptomen:

• Uit de bek stinken
• Verminderde eetlust/stoppen met eten
• Met de poot langs de bek schuren
• Pijnuiting bij het eten
• Pijnuiting bij geeuwen
• Gewichtsverlies
• Onverzorgde vacht
• Kwijlen
• Veranderd gedrag: minder aanhankelijk, minder vrolijk, chagrijnig, niet over de kop geaaid willen worden, geen kopjes geven, minder spelen.

Afbeelding: een kat met chronische gingivostomatitis: let op de enorme roodheid en zwelling!

Diagnose

Omdat patiënten met deze aandoening vaak zeer pijnlijk zijn, moeten ze onder sedatie bekeken worden.  In het belang van het welzijn van deze patiënten is het heel belangrijk om te zoeken naar een onderliggende oorzaak. Deze wordt helaas niet in alle gevallen gevonden. Het is belangrijk om een uitgebreid lichamelijk onderzoek en algemeen bloedonderzoek te doen. Dit is er niet op gericht om de diagnose te stellen, maar om onderliggende factoren te identificeren.  Systemische aandoeningen zoals nierfalen en suikerziekte kunnen de kans op een ernstige ontsteking van het tandvlees vergroten. Als de achtergrond van de kat passend is, is het belangrijk om FeLV en FIV te testen, omdat de prognose dan heel anders wordt.

Naast het zoeken van systemische oorzaken die een rol kunnen spelen, is het ook belangrijk om te kijken naar oorzaken in de bek die kunnen bijdragen aan ontsteking, zoals achtergebleven wortelrestanten, of FORL’s. Hiervoor is het maken van dentale röntgenfoto’s essentieel.

Behandeling

Omdat de oorzaak van een chronische gingivostomatitis niet goed bekend is, is het dus lastig om dieren met deze aandoening gericht te behandelen. Wereldwijd zijn er vele behandelingen met verschillende soorten ontstekingsremmers geprobeerd, maar met zeer wisselend resultaat op de korte termijn. Op de langere termijn bleken ze allemaal weinig succesvol.

Uit onderzoek blijkt dat het reduceren van tandplaque, door middel van dagelijks zeer grondig tandenpoetsen de ontstekingen sterk vermindert. Helaas zijn deze katten zeer pijnlijk in de bek, en lukt dit in veel gevallen niet. De enige behandelingsmogelijkheid die overblijft voor deze katten is  het verwijderen van alle elementen achter de hoektanden. Het is daarbij essentieel het gehele element te verwijderen, dus ook de wortelpunten, anders wordt de ontsteking in stand gehouden! De overgebleven elementen (dus de hoektanden en de snijtanden) dienen dan ook daarna nog goed schoongehouden te worden. Dit kan het beste door te poetsen, als dit niet lukt, kan dit soms ook met behulp van een pasta.  Bij sommige katten geeft deze behandeling onvoldoende resultaat en in dat geval moeten alle elementen verwijderd worden.

Prognose

80% van de patiënten waarbij de elementen achter de hoektanden getrokken worden zullen 3-6 weken na de behandeling gunstig reageren. Als het niet lukt om de overgebleven elementen schoon te houden of als de behandeling onvoldoende succesvol is, moeten de overgebleven elementen ook getrokken worden. Daarnaast moet er gecontroleerd worden of er geen wortelrestanten achtergebleven zijn. Als dieren voor het trekken van de elementen al met bepaalde ontstekingsremmers (corticosteroïden) behandeld zijn, is de kans dat de therapie aanslaat kleiner.  Bij een juist behandelingstraject zal ongeveer 95% verbetering tonen.

Eigenaren zijn vaak bezorgd of katten waarbij de elementen getrokken zijn, nog wel goed kunnen eten. Als de ontstekingen in de bek goed genezen na de behandeling, kunnen dieren juist na de behandeling veel beter eten dan daarvoor, zelfs brokjes! Daarnaast zien we vaak dat dieren vaker gaan spelen, kopjes geven, weer durven te geeuwen en zich beter verzorgen.

Vragen?

Mocht u nog vragen hebben, u kunt de dierenartsen bereiken tijdens het telefonisch spreekuur (maandag t/m zaterdag tussen 08.00 en 09.00) of maak een afspraak met een dierenarts op onze vestiging in Leiden of Voorschoten.