De ziekte van Lyme wordt veroorzaakt door de bacterie Borellia, die wordt overgebracht door besmette teken. Er komen in Europa meerdere varianten van deze bacterie voor, waarvan de Borrelia Burgdorferi de bekendste is. De teek die deze ziekte in Nederland meestal overbrengt is de Ixodes teek, welke in ons land veel voorkomt. Overigens is zo’n 20-25% van alle teken besmet met de Borrelia bacterie. Bij mensen is de ziekte van Lyme de meest voorkomende door teken overgedragen ziekte. De Borrelia-bacterie wordt via het speeksel van de teek overgedragen op de gastheer (hond, kat, mens). Het is wel zo dat een teek minimaal 50 uur aangehecht moet zijn om de ziekte over te brengen. Vervolgens wordt slechts een klein deel van de gebeten mensen en dieren ziek, dit heeft onder andere te maken met de weerstand van het individu.

Symptomen

Symptomen van Lyme zijn erg wisselend. Dit maakt de diagnose ook erg lastig. Het is niet de bacterie zelf die de klachten veroorzaakt, maar door de antistoffen die het lichaam zelf maakt. Deze antistoffen zorgen voor ontstekingsreacties in de diverse organen, waardoor de klachten ontstaan. Klachten die worden gezien zijn onder andere:
• Stijve/kreupele gang, die wisselend kan zijn in ernst en locatie
• Pijnlijke gewrichten
• Slechte eetlust
• Koorts, die kan wisselend aanwezig kan zijn
• Vergrote lymfeknopen
• Sloom zijn
• Nierfalen
• Hersenvliesontsteking

Diagnose

Omdat de verschijnselen vrij vaag zijn en ook bij veel andere ziektes gezien worden, is het lastig om de diagnose ‘ziekte van Lyme’ te stellen. De verdenking is het grootst bij honden met pijnlijke gewrichten en koorts, die regelmatig teken hebben.
Wanneer een dier verdacht is van Lyme kan een bloedtest gedaan worden waarin antilichamen aangetoond worden. Echter, veel dieren hebben antilichamen tegen de bacterie die Lyme veroorzaakt in hun bloed, zonder klachten te hebben. Daardoor hoeft een positieve test niet per se te betekenen dat de hond ook daadwerkelijk de ziekte van Lyme heeft. Wanneer er op basis van de test en de symptomen toch de verdenking op de ziekte van Lyme is, kan een behandeling gestart worden. Indien deze goed aanslaat is het waarschijnlijk Lyme geweest.
De meest betrouwbare test is natuurlijk het aantonen van de bacterie zelf, maar omdat er slechts zeer weinig bacteriën aanwezig zijn in bijvoorbeeld de gewrichtsvloeistoffen, is de kans dat ze gemist worden zeer groot. Deze methode is dus ongeschikt om de diagnose te stellen.

Behandeling

De behandeling van Lyme bestaat uit antibiotica gedurende langere tijd (ongeveer een maand!). Daarnaast worden soms ook pijnstillers gegeven om de koorts te remmen en het ongemak van de pijnlijke gewrichten te verlichten.

Preventie

Voorkomen is beter dan genezen. Komt uw hond regelmatig in gebieden waar veel teken zitten? Zorg dan dat uw hond goed beschermd is. Dit kan bijvoorbeeld door een spot-on (pipet voor in de nek) tegen de teken toe te dienen. Daarnaast zijn er speciale banden op markt die ook tegen teken beschermen. Sommige banden werken tevens teekwerend. Daarnaast zijn er sinds kort tabletten op de markt tegen teken. Let wel, zowel bij een spot-on product als bij tabletten en een tekenband moet de teek eerst bijten voordat deze doodgaat en loslaat. Het kan dus zijn dat u uw hond behandeld heeft, maar alsnog een teek tegenkomt.
Recentelijk is er een vaccinatie ontwikkeld tegen de ziekte van Lyme. Deze vaccinatie moet de eerste keer tweemaal worden toegediend met 3 weken tussentijd. Het vaccin voorkomt dat de Borrelia vanuit de teek in de huid van de gastheer komt en beschermt zo tegen de ziekte. Bijwerkingen van het vaccin zijn locale reactie waar de inenting is gegeven in de vorm van een tijdelijke dikte. Deze dikte trekt vanzelf weer weg. Daarnaast kunnen sommige honden een of meerdere dagen niet lekker zijn van de enting.
Het is altijd aan te raden om dagelijks uw hond te controleren op teken en deze te verwijderen.

Hoe teken te verwijderen

Het verwijderen van een teek is erg gemakkelijk:
1. Strijk de haren aan de kant zodat u de teek goed kunt zien.
2. Pak de teek vast met een tekentang (verkrijgbaar bij uw dierenarts of dierenspeciaalzaak). Plaats de tekentang helemaal over het lichaam van de teek
3. Draai voorzichtig de teek los en kijk of u de kop en pootjes ziet zitten.

In veel gevallen ontstaat er na het verwijderen van de teek een klein bultje in de huid. Dit is vaak een allergische reactie van het lichaam op het speeksel van de teek. Dit bultje verdwijnt vaak na 1 tot 2 weken. Een dergelijke reactie betekent niet dat uw hond besmet is met de ziekte van Lyme.