Algemeen

Het konijn stamt af van het Europese wilde konijn en behoren tot de groep haasachtigen. Een konijn is officieel geen knaagdier! Konijnen bezitten namelijk 6 voortanden, achter de bovenste voortanden hebben ze nog twee kleine tandjes, de stifttandjes. Knaagdieren hebben deze stifttandjes niet.

Er bestaan zeer veel verschillende rassen konijnen met een grote variatie aan kleuren, vachtsoorten en formaat. Zo weegt een dwergkonijn ongeveer een kilo terwijl een Vlaamse reus wel 8 kilo kan wegen.

Huisvesting

Konijnen zijn groepsdieren en het wordt daarom niet aangeraden om ze alleen te huisvesten. Houd daarom minimaal 2 dieren in een voldoende groot hok. De grootte van het hok hangt af van het formaat van de konijnen en met hoeveel ze in het hok zitten. Een konijn moet languit in zijn hok kunnen liggen, goed kunnen lopen en het moet minimaal zo hoog zijn dat het konijn op zijn achterpoten kan staan. Dit voorkomt overgewicht, ontstekingen aan de voeten en problemen aan de poten en wervelkolom.

Konijnen kunnen prima buiten gehouden worden. Zet ze wel in de zomer voor het eerst buiten, zo zullen ze vanzelf en wintervacht ontwikkelen als het kouder wordt. Zorg in de winter daarnaast voor een dikke laag stro en een wind- en waterdicht nachthok. In de zomer moet er voldoende schaduw zijn.

Wanneer u een buitenren heeft, graaf het gaas dan minimaal 50 cm de grond in om te voorkomen dat de konijnen ontsnappen. Aan de bovenkant moet er bescherming zijn tegen katten en roofvogels.

Als bodembedekking is een laag kranten met daarop stro of hooi geschikt. Als onderlaag kunt u ook bodemmateriaal gebruiken op basis van maïs, strokorrels of hennep. In veel dierenwinkels is ook zaagsel te koop, pas op dat dit niet te stoffig is waardoor het konijn last van zijn luchtwegen kan krijgen. Zorg ook altijd voor een schuilplek in het hok, dit kan bijvoorbeeld een kartonnen doos zijn. Konijnen zijn nieuwsgierige dieren en speeltjes, huisjes, verdiepingen etc. in een hok worden vaak erg gewaardeerd.

De combinatie van een mannetje en een vrouwtje is meestal de beste combinatie. Het is dan wel van belang dat minimaal een van de dieren onvruchtbaar te maken. Castratie van het mannelijke konijn is een iets eenvoudigere ingreep maar het steriliseren van het vrouwelijke konijn voorkomt baarmoedertumoren op latere leeftijd.

Wanneer u twee ongecastreerde mannetjes bij elkaar zet is de kans groot dat deze op latere leeftijd gaan vechten. Dit wordt overigens ook wel eens bij ongesteriliseerde vrouwtjes gezien. Twee gesteriliseerde vrouwtjes of op jonge leeftijd gecastreerde mannetjes kunnen meestal prima samenleven.

Wanneer u twee vreemde volwassen konijnen bij elkaar zet is er grote kans dat ze onderling gaan vechten en elkaar flink verwonden.

Voeding

Het konijn is een planteneter en het is belangrijk dat er veel vezels in het voer zitten. Daarom is ruwvoer, in de vorm van hooi en/of gras is van levensbelang voor ieder konijn. De vezels die hierin zitten zijn nodig om het maag-darmkanaal gezond te houden en zo grote problemen te voorkomen.

In de meeste groenten zitten ook vezels, maar een konijn mag niet alle soorten groenten eten. Gasvormende groenten zoals kolen en prei kunnen het konijn ziek maken. Over het algemeen geven witlof, andijvie, wortel(loof) en radijsblad geen problemen.

Konijnen vinden fruit en droog brood vaak erg lekker maar het bevat veel calorieën en suikers die niet goed door het maag-darmkanaal verwerkt kunnen worden. Geef dit dus met mate!

Een aanvulling op het dieet bestaat uit krachtvoer. Pellets (alleen brokjes) zijn beter dan gemengd voer, omdat de konijnen bij gemengd voer alleen de lekkere, maar minder gezonde, dingen opeten. Als u pellets voert zijn voedingsstoffen in een betere verhouding aanwezig. Krachtvoer moet maar met mate aan een konijn gegeven worden. Teveel krachtvoer zorgt ervoor dat de verkeerde bacteriën in de darm de overhand krijgen en veroorzaakt zo diarree. Bovendien zitten er veel calorieën in krachtvoer.

Om een indicatie te geven: per kilogram lichaamsgewicht mag een konijn 25 gram krachtvoer per dag, dit komt neer op ongeveer 2 eetlepels!

Lik en knaagstenen kunt u beter niet geven, hierin zitten erg veel mineralen. Konijnen produceren al troebele urine omdat er heel veel (vooral calciumzouten) in zijn opgelost. Indien het konijn via een knaag-, of liksteen nog meer mineralen binnenkrijgt bestaat er een hoger risico op het ontstaan van blaasstenen, met de nodige problemen als gevolg.

Een konijn moet onbeperkt vers water kunnen drinken. Dit kan via een drinkfles of een stevige stenen bak die ze niet kunnen omstoten.

Voortplanting

Konijnen zijn al jong vruchtbaar, gemiddeld vanaf drie tot vijf maanden. Wanneer een vrouwtje zwanger is, werpt ze na 29 – 33 dagen een nest jongen. De jongen worden kaal en blind geboren en worden vaak maar eens per dag door hun moeder gezoogd.

Pas na zes tot zeven weken zijn ze oud genoeg om hun moeder te verlaten. De moeder is dan weer direct vruchtbaar.

Het bepalen van het geslacht bij volwassen konijnen is niet moeilijk, bij hele jonge dieren kan het lastiger zijn. Mannelijke konijnen hebben testikels (die ze actief in de buik kunnen trekken) en een penis die handmatig uitgeschacht kan worden. Dit doet men door het staartje richting de rug te trekken en vervolgens voorzichtig druk uit te oefenen aan de voorzijde van de geslachtsopening. Bij mannetjes wordt zo een penis zichtbaar, bij vrouwtjes een V-vormige vagina.

Ziekten en aandoeningen

Konijnen zijn van nature prooidieren en laten vaak pas in een laat stadium zien dat ze ziek zijn. Aanwijzingen dat uw konijn misschien ziek is, zijn: lusteloosheid, niet willen eten, vuile ogen, vuile neus, een vieze vacht rond de anus, jeuk, kale plekken en het schuin houden van de kop. Neem in zo’n geval altijd contact op met een dierenarts!

Vrouwtjes konijnen hebben op latere leeftijd een grotere kans op baarmoederkanker of op ontstekingen van de baarmoeder. Dit kan voorkomen worden door de dieren op jonge leeftijd (rond de 6 maanden) te steriliseren.

Het narcose risico bij konijnen is wat hoger dan bij bijvoorbeeld de hond of kat. Echter, de dieren zijn niet lang onder narcose en worden na de operatie goed in de gaten gehouden. Meestal houden we de dieren een nachtje na de operatie, zodat we zeker zijn dat ze goed wakker zijn, goed eten en dat de wond er netjes uitziet voordat ze naar huis gaan.

Wist u trouwens dat konijnen een veel hogere dosering anesthesie-middelen nodig hebben dan de hond en kat? Daardoor kan de prijs van operatie bij een konijn soms wat hoger uitvallen.

Entingen

Konijnen kunnen voor twee ziektes gevaccineerd worden: Myxomatose en VHD (ook wel VHS of RHD genoemd). Dit zijn beiden ernstig ziektes, veroorzaakt door een virus, waar konijnen in de meeste gevallen aan sterven. U kunt uw konijn tegen deze ziektes beschermen door te enten. Sinds voorjaar 2012 gebruiken wij een nieuw vaccin waardoor konijnen met 1 injectie per jaar tegen beide ziektes beschermd zijn.

Ontlasting

Konijnen produceren twee verschillende soorten keutels. Gedurende de gehele dag harde, ronde keutels, die het gehele maag-darmkanaal doorlopen hebben. Daarnaast produceren ze voornamelijk ´s nachts en in de vroege ochtend zogenoemde ´caecotrofen´, keutels die vanuit de blinde darm zeer snel naar achter worden getransporteerd. Caecotrofen zijn zacht, plakkerig en ruiken sterk, ze worden door gezonde konijnen uit de anus opgegeten en nogmaals verteerd. Door deze dubbele vertering komen er extra voedingsstoffen ter beschikking.

Indien u zowel plakkerige keutels als ook gewone harde keutels in het hok vindt, is er meestal geen sprake van diarree, maar eet uw konijn om de een of andere reden de caecotrofen niet meer op. Redenen hiervoor kunnen zijn:

• Het dier kan niet meer met de bek bij de anus komen, door bijvoorbeeld overgewicht of rugpijn.
• De caecotrofen zijn anders van samenstelling, waardoor de smaak anders is en het konijn ze niet meer wil eten, dit is meestal het gevolg van verkeerde voeding. Een te geringe opname van ruwvoer, bijvoorbeeld door gebitsproblemen kan ook een oorzaak zijn.

Vragen?

Mocht u meer algemene informatie over het konijn willen, of heeft u andere vragen, u kunt de dierenartsen bereiken tijdens het telefonisch spreekuur (maandag t/m zaterdag tussen 08.00 en 09.00) of maak een afspraak met een dierenarts op onze vestiging in Leiden of Voorschoten.